Osoby, na które został nałożony tzw. zakaz stadionowy z pewnością zainteresowane są kwestią czy nałożony na nich zakaz funkcjonuje poza granicami kraju. Polski ustawodawca w akcie normatywnym regulującym problematykę bezpieczeństwa na stadionach nie postanowił dokonać podziału na imprezy rozgrywane na terytorium RP i poza jej granicami. Taka regulacja istnieje w Anglii, gdzie w Football Spectators Act w dwóch odrębnych częściach została unormowana kwestia meczów rozgrywanych na terytorium Anglii i Walii oraz poza tymi terytoriami. W polskim systemie prawnym funkcjonują dwie równoległe wersje zakazu stadionowego – jako środka karnego orzekanego przez sąd na podstawie art. 41b Kodeksu Karnego lub na podstawie art. 65 ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych w przypadku sprawców wykroczeń a także sankcji administracyjnej w postaci tzw. zakazu klubowego, wydawanego przez organizatora danej imprezy masowej na podstawie art. 14 wspomnianej ustawy.
Zakres terytorialny pierwszego z nich został w sposób wyraźny sprecyzowany w ustawie. Chodzi tutaj nie tylko o imprezy masowe organizowane na terytorium Polski lecz także o mecze piłki nożnej rozgrywane przez polską kadrę narodową lub polski klub sportowy poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Jednak co wówczas gdy sprawca chciałby udać się na mecz obcych drużyn do innego kraju, nie objęty zakresem polskiego zakazu?
Na pozór wydaje się, że ma taką możliwość ponieważ mimo nieśmiałych prób w 2009 roku podejmowanych w ramach grupy roboczej Forum Salzburg nie udało się stworzyć jednolitego europejskiego zakazu stadionowego, który obowiązywałby w każdym z państw członkowskich. Na gruncie wewnętrznych przepisów regulaminu UEFA udało się stworzyć jednak jednolite standardy odpowiedzialności wobec zrzeszonych w niej europejskich klubów piłkarskich i drużyn narodowych za zagrażające bezpieczeństwu uczestników meczu poczynania ich kibiców. I choć prywatna organizacja nie może zastępować sądu krajowego i sądzić obywatela państwa to ci ostatni mogą w skrajnych wypadkach ucierpieć pośrednio w wyniku sankcji nałożonych na ich klub. Potencjalny widz piłkarski nawet bez zakazu stadionowego nie może przecież wejść na teren imprezy sportowej gdy na klub została nałożona kara rozgrywania meczów bez udziału publiczności.
Zakaz stadionowy a międzynarodowe imprezy masowe
W trakcie trwania imprez sportowych o międzynarodowym zasięgu, jak odbywające się w Polsce i na Ukrainie EURO 2012r. poradzono sobie z problemem „chuligaństwa stadionowego” drogą okrężną, powstrzymując ewentualne zagrożenie dla bezpieczeństwa imprezy masowej już na najwcześniejszym etapie. Zgodnie z wytycznymi rezolucji Rady Unii Europejskiej z 25 kwietnia 2002 r. w krajach członkowskich Unii utworzono System Krajowych Punktów Informacyjnych. Pierwszy taki punkt utworzono w Polsce już w 2005r. W trakcie trwania imprezy Komenda Główna Policji, która stanowiła jeden z tych punktów dysponowała na podstawie informacji udzielonych jej z innych tego typu punktów za granicą wykazem osób objętych zakazami zagranicznymi. Osoby widniejące na tej liście już na etapie kontroli granicznej, na podstawie Konwencji z Schengen otrzymywały decyzje o odmowie wjazdu do Polski. Warto podkreślić, że system ten nie ma jedynie charakteru doraźnego, w związku z mobilizacją w okresie trwania wielkich sportowych imprez ale funkcjonuje też na co dzień. Choć zagraniczne zakazy stadionowe i klubowe nie wywierają bezpośredniego skutku w polskim porządku prawnym(i na odwrót) sprawcy stadionowych przestępstw nie mogą jednak mimo orzeczonego zakazu swobodnie uczęszczać na wydarzenia sportowe odbywające się poza granicami kraju, w którym został wobec nich nałożony tego typu zakaz ponieważ taki skutek występuje lecz pośrednio.
Ustawa zakazu stadionowego dla organizatorów imprez
Polska ustawa przewiduje w tym względzie osobny reżim dla organizatorów imprez sportowych innych niż mecz piłki nożnej oraz odrębny, surowszy dla organizatorów takich meczów. Organizator pierwszej z nich może jedynie odmówić wstępu na imprezę masową zaś w przypadku organizatora meczu piłki nożnej taka odmowa jest obligatoryjna, gdy potencjalny uczestnik figuruje we wspomnianej wcześniej bazie danych lub jest objęty zakazem klubowym lub zagranicznym. Dodatkowo dla organizatora meczu piłki nożnej ustawodawca przewiduje jeszcze jedną, nieostrą przesłankę obligatoryjnej odmowy wstępu gdy zachodzi uzasadnione podejrzenie, że w miejscu i w czasie trwania imprezy masowej osoba taka może stwarzać zagrożenie dla bezpieczeństwa imprezy masowej. Gdy mimo omówionych dotychczas obostrzeń osobie nieuprawnionej uda się przedostać na stadion, w trakcie trwania imprezy masowej znajdujące się na nim służby porządkowe w przypadku wykrycia braku takich uprawnień wzywają ją do opuszczenia imprezy masowej a gdy ta odmawia mają oni obowiązek usunąć uczestnika z miejsca jej przeprowadzania. Podobne rozwiązania, zgodnie z unijnymi wytycznymi przyjęto także w innych krajach członkowskich choć należy wziąć pod uwagę, że omawiany system w różnych z nich może działać mniej lub bardziej sprawnie. Mimo więc, że interpretując tekst polskiej ustawy wprost zakaz stadionowy obejmuje jedynie mecze rozgrywane na terytorium Polski oraz mecze rozgrywane przez kadrę narodową i polskie kluby poza jej granicami to przepisy prawa unijnego rozciągają jego faktyczną skuteczność także na inne państwa członkowskie. Oczywiście bezpośrednia skuteczność polskiego zakazu stadionowego może zostać również rozszerzona na terytoria innych państw na mocy zawartych przez Rzeczpospolitą umów międzynarodowych.
Przeczytaj więcej o prawie cywilnym
oraz prawie karnym