Zgodnie z art. 152 § 1 kodeksu pracy pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego. Najwięcej problemów pracownikom sprawia sposób obliczenia wymiaru urlopu wypoczynkowego w trakcie pierwszego roku świadczenia pracy. Chodzi tutaj o pierwszą pracę w ogólności, nie zaś pierwsze zatrudnienie u danego pracodawcy. Powyższe problemy związane są z faktem, że inne zasady stosuje się przy obliczaniu wymiaru prawa do urlopu w pierwszym roku pracy, a inne w przypadku prawa do urlopu w kolejnych latach pracy. Omawianą tematykę reguluje art. 153 k.p., który stanowi:
- § 1 Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku,
- § 2 Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym.
Wobec powyższego, urlop w pierwszym roku pracy jest naliczany proporcjonalnie. Oznacza to, że co miesiąc ilość dni urlopu wzrasta o 1/12 wymiaru urlopu przysługującemu pracownikowi w danym roku. W pierwszym roku pracownikowi przysługuje wymiar urlopu w rocznej wysokości 20 dni (dopiero w kolejnych latach zatrudnienia ww. wymiar może wzrosnąć do 26 dni). Skoro zaś pracownikowi przysługuje urlop w wymiarze 20 dni, to za każdy przepracowany miesiąc pracownik nabywa uprawnienie do 1,66 dnia urlopu (1/12 z 20). Należy również wskazać, że jeśli w okresie pierwszego roku zatrudnienia pracownik świadczy pracę na rzecz różnych pracodawców, okresy tej pracy ulegają sumowaniu na potrzeby obliczenia urlopu wypoczynkowego.
Przykład: Pracownik został zatrudniony od 01 stycznia 2013r., była to jego pierwsza praca w życiu. Po 6 miesiącach trwania stosunku pracy, pracownik złożył wniosek urlopowy. Należy wskazać, że pracownikowi przysługuje wówczas urlop w wysokości 10 dni (1/12 x 6 jako ilość miesięcy z 20 dni przysługujących w całym roku).
Zgodnie zaś z powołanym powyżej art. 153 § 2 k.p. sytuacja urlopowa pracownika w następnym roku zmieni się. Pracownikowi będzie przysługiwał urlop wypoczynkowy w wysokości 20 dni już od dnia pierwszego dnia roku kalendarzowego tj. od 1 stycznia. Powyższe związane jest z faktem, że będzie to kolejny rok świadczenia pracy.
Przykład: Pracownik został zatrudniony od 01 grudnia 2013r., była to jego pierwsza praca w życiu. Za przepracowany 1 miesiąc w 2013r. należy mu się urlop proporcjonalny. Zaś już od 01 stycznia 2014r. pracownikowi będzie od samego początku przysługiwał urlop w pełnym wymiarze 20 dni, albowiem upływ roku spowodował, że w 2014 pracownik jest zatrudniony u pracodawcy „kolejny” rok.
Warto przeczytać również: