Wydanie przez sąd wyroku rozwiązującego małżeństwo możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione określone przesłanki. Małżonkowie muszą też mieć świadomość, że rozwód pociąga za sobą szereg skutków prawnych. W artykule poruszamy najważniejsze kwestie.
Do polskich sądów rokrocznie wpływa kilkadziesiąt tysięcy pozwów rozwodowych. Planując formalne rozstanie ze współmałżonkiem, należy zdawać sobie sprawę, że samo złożenie wspomnianych dokumentów we właściwej instytucji, nie oznacza automatycznie pozytywnego rozpatrzenia sprawy przez dany organ sądowy. Orzeczenie rozwodu może nastąpić jedynie, gdy dojdzie do spełnienia wszystkich określonych w prawie przesłanek. Co więcej, strony starające się przy wsparciu adwokata o formalne rozwiązanie małżeństwa muszą także liczyć się z określonymi konsekwencjami otrzymania wyroku. Chcesz dowiedzieć się, jakie są warunki uzyskania i skutki rozwodu? Przeczytaj niniejszy artykuł.
Warunki rozwodu
Sądy rozpatrujące wnioski rozwodowe w pierwszej kolejności zobowiązane są do ustalenia, czy w przypadku danej pary nastąpił trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Rzeczywiste istnienie tych przesłanek bada się niezależnie od tego, czy strony zdecydowały się na rozwód bez orzekania o winie, czy na rozstanie ze wskazaniem osoby odpowiedzialnej za rozpad związku. Podczas toczącego się postępowania sprawdza się, czy między małżonkami nieodwracalnie ustała więź uczuciowa, fizyczna oraz gospodarcza.
W trakcie analizy okoliczności towarzyszących sprawie bierze się pod uwagę też różne indywidualne kwestie. Na przykład nie można uzyskać orzeczenia o rozwodzie, gdy brak intymnego współżycia wynika z choroby jednej ze stron. Prowadzący daną sprawę adwokat rozwodowy podkreśla, że dla sądu zwykle najważniejszą przesłanką wskazującą na zasadność wyroku o rozwiązaniu małżeństwa jest nieodwracalne ustanie więzi emocjonalnej między stronami. O rzeczywistym spełnianiu tego warunku może świadczyć np. wzajemne chłodne odnoszenie się do siebie małżonków.
Natomiast trwałość rozpadu pożycia występuje w przypadku stwierdzenia niemożności pogodzenia się męża i żony oraz ich powrotu do wspólnego życia. W praktyce dotyczy to tych małżeństw, u których rozkład więzi stał się faktem kilka miesięcy wcześniej i żadna ze stron nie wykazuje chęci do zmiany tego stanu rzeczy.
Przesłanki wyłączające możliwość orzeczenia rozwodu
Samo spełnienie warunków rozwiązania małżeństwa niekiedy okazuje się niewystarczające do uzyskania rozwodu. Dzieje się tak, gdy istnieją pewne przeszkody rozwodowe. na trzy przesłanki wyłączające. Są to:
- sprzeczność z zasadami współżycia społecznego, czyli ogólnie przyjętymi normami obyczajowymi, moralnymi oraz szeroko rozumianym poczuciem sprawiedliwości;
- brak zgody pozwanego współmałżonka na rozwód w sytuacji, gdy wniosek o rozwiązanie małżeństwa został złożony przez stronę odpowiedzialną za rozpad związku (w praktyce przesłanka ta nie występuje w przypadku rozstań bez orzekania o winie);
- naruszenie dobra wspólnych, małoletnich dzieci, choćby poprzez faktyczną niemożność zaspokojenia potrzeb materialnych i psychicznych potomków przez wyprowadzającego się z domu na skutek rozwodu rodzica.
Do zaniechania wydania wyroku rozwodowego (oddalenia powództwa) przez sąd wystarczy zaistnienie jednej z wyżej wymienionych okoliczności.
Konsekwencje prawne rozwodu
Ustanie małżeństwa na drodze sądowej pociąga za sobą wiele konsekwencji prawnych. Za najważniejsze skutki rozwodu uznaje się:
- rozdzielność majątkową – z chwilą uzyskania prawomocnego orzeczenia o rozwodzie wspólne mienie męża i żony formalnie przestaje istnieć, wchodzące w jego skład elementy ulegają podziałowi na drodze sądowej lub polubownej;
- wyłączenie z dziedziczenia – byli małżonkowie nie mają prawa do ustawowego przejmowania po sobie dóbr materialnych (może się to stać tylko na podstawie testamentu);
- konieczność ustalenia zasad sprawowania opieki nad małoletnim potomstwem;
- obowiązek regularnego płacenia alimentów na dzieci, a niekiedy także na byłą żonę lub męża;
- brak domniemania pochodzenia potomstwa – jeśli od chwili uzyskania orzeczenia rozwodowego do narodzin syna lub córki minęło 300 dni, były małżonek nie może zostać automatycznie uznany za ojca noworodka.
Warto pamiętać o tym, że osoby po rozwodzie mogą ponownie zawrzeć związek małżeński z innym partnerem.
Decyzja o rozwodzie w praktyce
Małżonkowie, którzy myślą o rozwodzie (https://kancelariapawlowska.pl/sprawy-rozwodowe/), w większości przypadków mają ogromny problem z podjęciem takiej decyzji. W równej mierze dotyczy to sytuacji, gdy rozpad związku ma nastąpić bez orzekania o winie, jak i z ustalaniem strony odpowiedzialnej za ustanie więzi małżeńskiej. Strony reprezentowane przez adwokatów rozwodowych muszą mieć świadomość możliwości uzyskania rozwodu tylko wtedy, gdy zostanie spełniony warunek trwałego i zupełnego rozkładu pożycia przy jednoczesnym braku przesłanek wyłączających. Trzeba też wziąć pod uwagę konkretne skutki prawne rozstania w postaci choćby zaistnienia rozdzielności majątkowej czy konieczności uregulowania zasad opieki nad dziećmi.